Geschiedenis

Vier kerkdorpen samengevoegd

De ontwikkelingen die aan het einde van de 19de eeuw opgang maakten, werden onderbroken door de Eerste Wereldoorlog (1914-1918). Na die oorlog stegen de lonen en prijzen, brak in de landbouw een crisis uit en zette de industrialisatie zich verder voort. Kort na de oorlog werden in Noord-Brabant veel gemeenten samengevoegd of geannexeerd om de kosten van het gemeentelijke apparaat in de hand te houden. De samenvoeging van de dorpen Oerle, Meerveldhoven, Veldhoven en Zeelst leverde weinig discussie op. Met ingang van 1 mei 1921 ging de nieuwe gemeente Veldhoven van start. De nieuwe gemeente telde ruim 4900 inwoners. Het aantal inwoners groeide bijzonder snel. In 1950 telde Veldhoven 10.877 inwoners.

Dit kaartje uit 1921 geeft niet alleen de vereniging van de gemeente Veldhoven, Zeelst en Oerle aan, maar ook de vrijwel gelijktijdige oprichting van de nieuwe gemeenten Eindhoven en Geldrop.

Rijke Roomse Leven
De katholieke kerk maakte in deze periode een bloeiperiode door, die gekarakteriseerd wordt met het begrip Rijke Roomse Leven. Er werden nieuwe kerken gebouwd in Veldhoven, Oerle, Meerveldhoven. Deze kerkgebouwen vervingen 19de­ eeuwse kerken. Na de invoering van de onderwijswet van 1920 werd het openbare onderwijs grotendeels door de parochies overgenomen. De parochiebesturen hadden grote invloed op het R.K. onderwijs.

Het lange gebouw naast de kerk bestond uit een raadhuis, school en schoolmeesterswoning. Het oudste gedeelte dateert uit 1844.

Gedurende de periode van 1920 tot 1940 nam het aantal bedrijven toe in de textielindustrie, schoenenindustrie en steenfabrieken. Kenmerkend voor Veldhoven waren steenfabrieken, sigarenfabrieken en wasserijen. De werkgelegenheid nam binnen de gemeente daardoor toe. Een aantal arbeiders werkte in Strijp in de Philipsfabrieken. Tijdens de economische crisis van de dertiger jaren werden arbeiders door werkverschaffing aan wegen en ontginningen aan het werk gehouden.

Steenfabriek De Heibloem lag aan de weg van Veldhoven naar Steensel. Foto omstreeks 1910.

Een geheel nieuwe impuls was de aanleg in werkverschaffing van het vliegveld Welschap dat gedeeltelijk op grondgebied van Veldhoven tot stand kwam. Dit vliegveld zou na de Tweede Wereldoorlog aan belangrijkheid toenemen. Met het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog verdween ook de werkloosheid. Toen was de aanwezigheid van een vliegveld juist nadelig, omdat het terrein door de Duitse bezetter in beslag werd genomen.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het vliegveld Welschap door de Duitsers bezet. Het heette toen Fliegerhorst Eindhoven.

Ook tijdens de bevrijding, die op 17 september 1944 werd ingezet met operatie Market Garden werd het afweergeschut rond het vliegveld Welschap gebombardeerd. Dat was nodig om een veilige landing van parachutisten bij de brug in Son mogelijk te maken. Die dag vielen daardoor in Zeelst 19 dodelijke slachtoffers. Veldhoven behoorde met Eindhoven tot de eerste plaatsen die al op 18 september 1944 werden bevrijd.

Begrafenis van de slachtoffers van het bombardement van 17 september 1944.

Lees verder in het laatste hoofdstuk Onstuimige groei